Rozwój technologii nieustannie zmienia oblicze naszego świata. Jednym z kluczowych kamieni milowych na drodze do cyfrowej rewolucji był powstanie pierwszego elektronicznego komputera na świecie – maszyny ENIAC (Electronic Numerical Integrator And Computer). Skonstruowany w latach 1943-1945 na Uniwersytecie Pensylwańskim w Stanach Zjednoczonych, ENIAC był przełomowym urządzeniem, które zapoczątkowało erę nowoczesnej informatyki i przetwarzania danych.
Kluczowe wnioski
- ENIAC był pierwszym na świecie elektronicznym komputerem, skonstruowanym w latach 1943-1945 na Uniwersytecie Pensylwańskim.
- Maszyna zajmowała powierzchnię 140 metrów kwadratowych, ważyła 27 ton i posiadała 18 800 lamp elektronowych.
- ENIAC pracował z szybkością 0,1 MHz, wykonując operacje arytmetyczne ok. 1000 razy szybciej niż wcześniejsze maszyny cyfrowe.
- Komputer wykorzystywano do obliczeń balistycznych, analizy broni nuklearnej, prognozowania pogody i projektowania tuneli aerodynamicznych.
- ENIAC, choć uznawany za pierwszy komputer, miał konkurencyjne urządzenia, takie jak Colossus czy Maszyna Zusego.
ENIAC – rewolucyjna maszyna obliczeniowa
ENIAC był ogromną i niezwykle skomplikowaną maszyną, znacznie różniącą się od współczesnych komputerów. Komputer zajmował powierzchnię ponad 160 metrów kwadratowych, ważył 27 ton i posiadał aż 17,5 tys. lamp elektronowych. Uruchomienie ENIACa wydawało ogromny hałas, a do jego sprawnego funkcjonowania potrzebny był cały sztab ludzi.
Pomimo swoich ogromnych rozmiarów i wagi, ENIAC był niezwykle wydajny, mogąc wykonywać ok. 5000 dodawań/odejmowań na sekundę lub około 400 mnożeń i 50 dzieleń na sekundę. Początkowo ENIAC był programowany przez przełączanie wtyków kablowych, a następnie za pomocą kart perforowanych.
Maszyna wykorzystywana była głównie do obliczeń związanych z balistyką, wytwarzaniem broni jądrowej, prognozowaniem pogody i projektowaniem tuneli aerodynamicznych.
Konkurencja w wyścigu po miano pierwszego komputera
Choć ENIAC powszechnie uważany jest za pierwszy komputer na świecie, to na przełomie lat 30. i 40. XX wieku podobne prace prowadzono także w Wielkiej Brytanii oraz w Niemczech. Jeszcze przed powstaniem ENIACa, w 1939 roku, zbudowano Atanasoff-Berry Computer (ABC), który może być uznawany za pierwszy pierwowzór komputera. Również prace nad Maszyną Zusego, prowadzone w latach 1939-1941 przez niemieckiego inżyniera Konrada Zusego, mogłyby uprawniać tę konstrukcję do miana pierwszego komputera.
Ponadto w 1943 roku Brytyjczycy uruchomili urządzenie Colossus, wykorzystywane do łamania niemieckich szyfrów. Przez długi czas informacje na temat Colessusa były utajnione, przez co ENIAC uznawany był za pierwsze tego typu urządzenie. W związku z tym, kwestia ustalenia jednoznacznego twórcy pierwszego komputera na świecie pozostaje otwarta.
| Urządzenie | Rok powstania | Cechy charakterystyczne | Pretendenci do miana pierwszego komputera |
|---|---|---|---|
| ENIAC | 1943-1945 | Pierwszy na świecie elektroniczny komputer, ważący 27 ton i zajmujący powierzchnię 160 m² | Tak |
| Atanasoff-Berry Computer (ABC) | 1939 | Uważany za pierwszy pierwowzór komputera, zbudowany na Uniwersytecie Stanowym Iowa | Tak |
| Maszyna Zusego | 1939-1941 | Konstrukcja niemieckiego inżyniera Konrada Zusego, mogąca ubiegać się o miano pierwszego komputera | Tak |
| Colossus | 1943 | Brytyjskie urządzenie do łamania niemieckich szyfrów, przez długi czas utajnione | Tak |
pierwszy komputer na świecie – spór o pierwszeństwo
Choć ENIAC jest powszechnie uznawany za pierwszy komputer na świecie, to jego miano podważane jest przez inne wynalazki z tego okresu. Oprócz wspomnianego wcześniej Atanasoff-Berry Computer (ABC) oraz Maszyny Zusego, do rywalizacji o tytuł pierwszego komputera dołącza także urządzenie Colossus, zbudowane przez Brytyjczyków w 1943 roku. Informacje na temat Colessusa zostały odtajnione dopiero w latach 70. XX wieku, dlatego przez długi czas ENIAC uznawany był za pierwsze tego typu urządzenie.
Patent na konstrukcję ENIACa został zresztą później unieważniony z powodu zapożyczenia rozwiązań z wcześniejszego projektu komputera ABC Johna Vincenta Atanasoffa. W związku z tym, kwestia jednoznacznego wskazania pierwszego komputera na świecie pozostaje otwarta i budzi wiele kontrowersji wśród ekspertów.
Rewolucja technologiczna zapoczątkowana przez ENIAC
Choć ENIAC znacząco różnił się od współczesnych komputerów, to jego konstrukcja zapoczątkowała technologiczną rewolucję, która doprowadziła do powstania coraz nowocześniejszych i wydajniejszych maszyn. ENIAC był bowiem pierwszym elektronicznym komputerem na świecie, a jego innowacyjne rozwiązania, takie jak oddzielne moduły jednostki arytmetycznej i pamięci czy możliwość przetwarzania równoległego, stały się inspiracją dla konstruktorów kolejnych generacji komputerów.
Maszyna Eckerta i Mauchly’ego zrewolucjonizowała wiele dziedzin, takich jak balistyka, meteorologia, fizyka jądrowa czy aerodynamika, stając się jednym z najważniejszych wynalazków XX wieku. Choć ENIAC był daleki od dzisiejszych standardów, to zapoczątkował lawinę innowacji, które doprowadziły do powstania nowoczesnych komputerów osobistych, laptopów i innych urządzeń, niezbędnych w dzisiejszej rzeczywistości.
Wniosek
ENIAC, czyli pierwszy na świecie elektroniczny komputer, choć znacznie różniący się od współczesnych maszyn, stanowił przełomowy wynalazek, który zapoczątkował technologiczną rewolucję. Skonstruowany w latach 1943-1945 przez naukowców z Uniwersytetu Pensylwańskiego, ENIAC był ogromną i niezwykle skomplikowaną maszyną, ważącą 27 ton i zajmującą powierzchnię ponad 160 metrów kwadratowych.
Pomimo swoich gigantycznych rozmiarów, ENIAC był niezwykle wydajny, mogąc wykonywać tysiące obliczeń na sekundę. Wykorzystywany był do prac balistycznych, prognozowania pogody, projektowania broni jądrowej i tuneli aerodynamicznych. Choć ENIAC uważany jest powszechnie za pierwszy komputer, to miano to podważane jest przez inne urządzenia z tamtego okresu, takie jak Atanasoff-Berry Computer, Maszyna Zusego czy Colossus.
W związku z tym, kwestia ustalenia jednoznacznego twórcy pierwszego komputera pozostaje otwarta i budzi wiele kontrowersji wśród ekspertów. Niezależnie od tej debaty, ENIAC zapoczątkował rewolucję technologiczną, dając początek nowoczesnym komputerom, bez których trudno wyobrazić sobie nasze codzienne życie.
